Ondernemend en duurzaam Velsen

Niet alleen het Velsen van nu is onze verantwoordelijkheid, wij zijn ook verantwoordelijk voor het Velsen dat wij door willen geven aan onze kinderen en kleinkinderen. Soms zijn daarvoor plannen met een ‘lange adem’ nodig. Juist daarom vindt het college voortdurend aandacht voor duurzaamheid van de samenleving noodzakelijk. Het college kiest voor een voorwaardenscheppende, faciliterende en stimulerende rol en het verbinden van partijen en is zich ook bewust van de voorbeeldfunctie die zij heeft.

Met de Visie op Velsen 2050 Duurzaam Verbonden, geeft Velsen richting aan ontwikkelingen in de gemeente. Hierin staat dat het investeren in kennisrijk werken nodig is om je in Velsen te kunnen ontwikkelen en bij te dragen aan een bloeiende economie. De thema’s werken en kennisrijk zijn daarbij belangrijke elementen. Vooral in de duurzaamheidsthema’s liggen er grote kansen als het gaat om ‘kennis’. Binnen dit programma betekent dit, dat het college kiest voor investeringen waarbij de ondernemer op een duurzame manier zorgt voor innovatie, nieuwe investeringen en werkgelegenheid.

Context
Tijdens het uitwerken van de begroting staat de economie wereldwijd op zijn kop door de coronacrisis. Verschillende sectoren hebben het zwaar en het is nog onduidelijk welke impact de coronacrisis uiteindelijk heeft. In Velsen wordt de staalsector hard geraakt door forse vraaguitval, Datzelfde geldt voor horeca en detailhandel. Ook het wegvallen van de cruisevaart heeft impact op de haven. Aan de andere kant zijn er ook wat lichtpunten. De offshore wind groeit, wat leidt tot nieuwe vestigingen en bedrijvigheid. Verder brachten meer Nederlanders hun vakantie door in eigen land tijdens de coronacrisis. Verwacht wordt dat de economie zich in tweede kwartaal van 2021 zal herstellen.
Hoe snel dit herstel zal gaan blijft voorlopig nog onzeker. Onderstaande context omschrijving is er daarom niet op aangepast.

De algehele economische situatie in de regio is de afgelopen jaren heel voorspoedig geweest, de Nederlandse maakindustrie heeft daar volop van geprofiteerd. Deze sector is door de grote exportpositie gevoelig voor de politieke en economische ontwikkelingen in de wereld, zoals nu ook blijkt in de huidige coronacrisis.

Innovatie, duurzaamheid en voldoende instroom van goed gekwalificeerd personeel blijven  belangrijke aandachtspunten voor de toekomstige concurrentiepositie van de visserijsector. Velsen zet in op een toekomstbestendige maakindustrie. Ook hierbij zijn voldoende personeel, innovatie en duurzaamheid voor ons de cruciale thema’s.

In offshore wind doen zich grote kansen voor. Op korte termijn worden er namelijk enkele grote windparken ontwikkeld voor de Nederlandse kust. Met het afgesloten klimaatakkoord zijn de ambities voor de lange termijn nog groter. Dit biedt veel perspectief voor Velsen en de regio. In de visserij blijft het goed gaan. De aanvoer op en ook het marktaandeel van de visveiling in IJmuiden blijft stijgen. Ook het pelagische cluster in IJmuiden weet zijn positie te versterken. Binnen de visserij sector wordt de grote zeevisserij ook wel pelagische visserij genoemd.

Ook de vooruitzichten voor de Nederlandse detailhandel worden geleidelijk beter. Een belangrijke graadmeter hiervoor is het consumentenvertrouwen. Doordat dit toeneemt zullen consumenten meer gaan besteden. Toch blijft de detailhandel in Velsen kwetsbaar door veranderingen in het koopgedrag van consumenten.

Tot 2025 wordt een jaarlijkse groei verwacht van meer dan 30% van het wereldwijde toerisme. Deze groei zet zich naar verwachting ook door in Amsterdam en de regio. Het gebruik van de ferry naar Newcastle groeit, zowel qua passagiers als vracht. De verwachting is dat grotere schepen zullen worden ingezet om met name de groeiende vraag van goederentransport op te vangen. Ook het aantal cruiseschepen dat aanlegt in IJmuiden laat een forse groei zien.

Velsen zet in op een succesvolle uitvoering van de landelijke klimaat- en duurzaamheidsdoelstellingen. Het gaat daarbij om de energietransitie, de ombuiging naar een circulaire economie en klimaatadaptatie. Vooral de thema’s energietransitie en circulaire economie bieden kansen voor een duurzame economie en werkgelegenheid. Zo wordt gewerkt aan een energiehaven waar offshore windbedrijven onder andere onderhoud aan windmolens van windparken op zee uit kunnen voeren.

Energietransitie
Wij streven naar een vermindering van de CO₂-uitstoot en sluiten aan bij het Klimaatakkoord van Parijs en de doelstelling van het Rijk die inzet op een vermindering van 49% CO₂ productie in 2030 ten opzichte van 1990. Om deze doelstelling te behalen is het Rijk via het interbestuurlijk programma de samenwerking aangegaan met het interprovinciaal overleg, de Unie van Waterschappen en de Vereniging van Nederlandse gemeenten. Via de zogenaamde klimaattafels worden afspraken gemaakt op het gebied van thema’s die samenhangen met het klimaat. Deze afspraken worden gemaakt met de sectoren industrie, gebouwde omgeving, landbouw en landgebruik, elektriciteit en mobiliteit. Van deze sectoren wordt gevraagd om ook een bijdrage aan de vermindering van CO₂ te leveren. Een overkoepelende tafel, het Klimaatberaad, bewaakt de voortgang en samenhang van de besprekingen. Uitvoering van de afspraken moet mede resulteren in een betaalbare en schone energievoorziening, werkgelegenheid en kansen voor Nederland in de schone technologiemarkten.

Circulaire economie
Velsen volgt ook de doelstelling van het Rijk dat met het programma ‘Nederland Circulair in 2050’ streeft naar een ombuiging van de economie naar een duurzaam gedreven, volledig circulaire economie in 2050. In 2030 moet er verder sprake zijn van 50% minder verbruik van primaire grondstoffen (mineraal, fossiel en metalen). Wij gebruiken onze inkoopkracht om de circulaire economie te stimuleren bij marktpartijen. Hierbij hebben we ons verbonden aan de ambities van de Metropoolregio Amsterdam om in 2022 10% en in 2025 50% circulair in te kopen.
Ook volgt Velsen de ambitie van het Rijk dat met het programma Van Afval Naar Grondstof streeft naar 75% scheiding van het huishoudelijke afval in 2020 en 100 kg restafval per inwoner per jaar en 30 kg per inwoner in 2025.

Klimaatadaptatie
De inzet op de energietransitie en circulaire economie hebben tot doel de klimaatverandering te beperken, maar kunnen die niet ongedaan maken. De effecten van die klimaatverandering zijn niet meer te negeren. Deze veranderingen leveren risico's op voor onze economie, gezondheid, veiligheid en ecosysteem De gevolgen van de toenemende kans op wateroverlast, hitte, droogte en overstromingen toe worden mondiaal, maar ook in ons eigen land ervaren. De huidige inrichting van de leefomgeving zal moeten worden aangepast aan deze nieuwe omstandigheden. Deze aanpassing noemen we klimaatadaptatie.
Velsen volgt het Deltaplan Ruimtelijke adaptatie (DPRA) dat moet resulteren in een waterrobuust en klimaatbestendig Nederland en dus ook Velsen in 2050.

Schone lucht
Wij werken aan een permanente verbetering van de luchtkwaliteit om de gezondheidsschade door luchtvervuiling in 2030 te verminderen. We streven daarbij naar een gezondheidswinst van 50% in 2030 ten opzichte van 2016. Dat betekent dat er in 2030 50% minder mensen aan de gevolgen van luchtkwaliteit overlijden in Velsen dan in 2016. We hebben daarom op 13 januari 2020 het Schone luchtakkoord (SLA) ondertekend met het Rijk, een groot aantal provincies en andere gemeenten.  
Er ligt een directe relatie tussen de energietransitie, de uitvoering van dit akkoord en het streven naar een duurzame economie. Minder gebruik van fossiele brandstoffen heeft ook direct een vermindering van vervuilende emissies tot gevolg.

Van belang is te vermelden dat uit de Klimaat- en Energieverkenning (2020), die ieder jaar door het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) wordt opgesteld, blijkt dat een forse extra versnelling nodig is om de klimaatdoelen voor 2030 te halen. De conclusies uit het recent gepubliceerde rapport Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) rapport onderschrijven de noodzaak tot die versnelling.

Inmiddels hebben het Europese Parlement en de Europese Raad de eerste Europese Klimaatwet aangenomen. De wet zet de politieke belofte uit de Europese Green Deal om tegen 2050 klimaatneutraal te zijn, om in een bindende verplichting. Hierdoor zijn alle lidstaten en EU-instituties aan de reductiedoelstelling gebonden. De nieuwe EU-klimaatwet verhoogt de EU-emissiereductiedoelstelling voor 2030 van 40% naar minstens 55%. In deze begroting wordt uitgegaan van de nieuwe reductiedoelstelling van 55%.

Raadsakkoord
Met de kaders van het raadsakkoord en het collegeprogramma zetten we in op een leefbaar en aantrekkelijk Velsen. We willen de gemeente aantrekkelijker maken om in te wonen, werken, ondernemen en recreëren. We stimuleren de ontwikkelingen van de haven, maakindustrie, het midden- en kleinbedrijf en recreatie en toerisme. Velsen ziet ook kansen voor een andere economie, het opwekken van windenergie en zonne-energie en het hergebruiken van grondstoffen en producten. Regionale samenwerking helpt ons om deze ambities te realiseren.

Inwoners en bedrijven worden gestimuleerd om duurzaamheidsmaatregelen door te voeren. De gemeente geeft daarbij het goede voorbeeld. In plaats van een nieuw milieubeleidsplan wordt het actuele milieubeleid in de Omgevingsvisie opgenomen.

Corona
Economisch herstel
In lijn met de versoepelingen zal de economie in 2021 krachtig herstellen. Naar verwachting zet deze groei door in 2022. Toch is er onzekerheid vanwege een mogelijke opleving van de coronapandemie. Deze opleving van de economie wordt vooral gedreven door het aantrekken van de particuliere consumptie. Mensen gaan weer winkelen en halen een drankje op het terras in de stad of op het strand. Het is nog onduidelijk of en wanneer sectoren als detailhandel, horeca, evenementen en toerisme volledig kunnen herstellen van de crisis. De economie na corona laat zich moeilijk voorspellen. De kans is aanwezig dat de heropleving van de economie sterk gedempt wordt door faillissementen, bedrijven die stoppen en een verder oplopende werkeloosheid. Het steunpakket van tientallen miljarden houdt momenteel vele bedrijven en daarmee banen overeind. Maar dat betekent niet dat het met al die bedrijven goed gaat. De schuldenberg bij ondernemers groeit: bedrijven zijn extra leningen bij de bank aangegaan en hebben betalingen aan huurbazen en leveranciers op grote schaal opgeschort.

Toename van huishoudelijk afval
Het meer vanuit huis werken is een blijvende verandering. Daardoor neemt het aantal verkeersbewegingen af. Een ander effect is dat er thuis meer afval wordt geproduceerd en aangeboden voor de afvalverwerking. De verwerkingskosten voor huishoudelijk afval stijgen en dit wordt doorberekend in het tarief afvalstoffenheffing.