Het stimuleren van een gezonde, duurzame leefomgeving.

Programma duurzaamheid en energietransitie
Het hoofddoel van het programma is het realiseren van de duurzaamheidsopgave in samenspel met de samenleving. De rol van de gemeente is allereerst verbinden, verhelderen en de weg wijzen.

Het multidisciplinaire karakter van het programma overschrijdt echter ook de grenzen van de eigen organisatie, Die overschrijding van de grenzen geldt zowel ‘verticaal’: Rijk, provincie, gemeente als ‘horizontaal’: de IJmond, Zuid-Kennemerland, het Noordzeekanaalgebied (NZKG) de Metropoolregio Amsterdam (MRA) en de Waterschappen. Het is evident dat een goede samenwerking met andere overheden en onze buren een belangrijke voorwaarde is voor succes. Iedereen is nodig om de realisatie van de doelen mogelijk te maken.

Het programmaplan Klimaat en Duurzaamheid, dat in 2021 is vastgesteld en heeft vooralsnog een looptijd tot en met 2024. In de aanpak zijn ook de aanbevelingen uit de rekenkamerrapportage van 2021 meegenomen. Vanaf 2025 dienen beleid en uitvoering zodanig te zijn geborgd in de organisatie dat programmatische sturing niet meer nodig is. De opgaven zelf lopen door tot 2030 en vervolgens tot 2050.
De snelheid van de uitvoering van de verschillende projecten mede afhankelijk is van de middelen die door het Rijk beschikbaar worden gesteld en de mogelijkheid gebruik te maken van subsidies.

Communicatie en samenspel
Voor de uitvoering van het programma is een communicatiestrategie opgesteld. We hebben een rol in het verbinden, verhelderen en de weg wijzen binnen dit dynamische en complexe domein.
We zijn op weg naar een duurzaam en groen Velsen. We doen dat in samenspel met inwoners en ondernemers, want deze maatschappelijke verandering slaagt alleen als iedereen meedoet.

Ook in 2022 is deze strategie zichtbaar via onze website, de verschillende media en in én met de samenleving. Voorbeelden zijn deelname aan terugkerende evenementen als de nationale week van de duurzaamheid en de kinderklimaattop maar ook via bijvoorbeeld duurzaamheidsacties gecoördineerd vanuit de ODIJ.

Uitvoering programma Klimaat en Duurzaamheid 2022

• Stimuleren van en synergie en samenhang bij de uitvoering van alle taken binnen het thema klimaat en duurzaamheid, zowel intern als extern.
• Uitvoering geven aan de communicatiestrategie zoals hierboven beschreven (voorbeeldrol, verbinden, verhelderen de weg wijzen).
• Het thema klimaat en duurzaamheid een integrale en vanzelfsprekende plek binnen de organisatie geven. Onder andere wordt in 2022 een kopje Duurzaamheid toegevoegd aan college- en raadsvoorstellen en vormt het thema een integraal onderdeel van advisering en nieuwe kadernota’s (b.v omgevingsvisie). Vanuit het programma wordt ondersteuning geleverd voor de invulling.
• Integraal en dynamisch overzicht geven van alle taken.
• Een jaarplanning van de majeure dossiers en projecten met daarin de belangrijkste mijlpalen;
• Evaluatie en verslaglegging van behaalde resultaten en bijsturing indien noodzakelijk (aansluitend bij de reguliere P&C cyclus).

Energietransitie
Binnen het thema energietransitie wordt ook in 2022 gewerkt aan een groot aantal projecten en dossiers. De uitvoering van die projecten vindt plaats in nauwe samenwerking met de Omgevingsdienst IJmond en in samenspel met de samenleving: inwoners, bedrijven en instellingen.
De snelheid van de uitvoering van deze projecten is mede afhankelijk van de middelen die door de gemeenteraad en het Rijk beschikbaar worden gesteld (tweede helft 2022 bekend) en de mogelijkheid gebruik te maken van subsidies.
In 2022 wordt onder meer gewerkt aan:

• De uitvoering van de Regionale Energiestrategie (RES 1.0), concretisering zoekgebieden voor zon en wind op land.
• Energietransitie Noordzeekanaalgebied (o.a. Cluster Energiestrategie Industrie (CES).
• Uitvoering Transitievisie Warmte (waaronder Warmtenet).
• Innovatieve projecten op het gebied van aqua- en riothermie.

Ook activiteiten die onder reguliere taken vallen dragen bij aan de energietransitie.

Circulaire economie
De algehele economische situatie in de regio is de afgelopen jaren heel voorspoedig geweest, de Nederlandse maakindustrie heeft daar volop van geprofiteerd. Deze sector is door de grote exportpositie gevoelig voor de politieke en economische ontwikkelingen in de wereld, zoals nu ook blijkt in de huidige coronacrisis.

Innovatie, duurzaamheid en voldoende instroom van goed gekwalificeerd personeel blijven belangrijke aandachtspunten voor de toekomstige concurrentiepositie van de visserijsector. Velsen zet in op een toekomstbestendige maakindustrie. Ook hierbij zijn voldoende personeel, innovatie en duurzaamheid voor ons de cruciale thema’s. We doen hiervoor een beroep op het Europese Joint Transition Fund (JTF).

In offshore wind doen zich grote kansen voor. Op korte termijn worden er grote windparken ontwikkeld voor de Nederlandse kust. Zo wordt gewerkt aan een energiehaven waar offshore windbedrijven onder andere onderhoud aan windmolens van windparken op zee uit kunnen voeren.

Klimaatadaptie
Conform het DPRA (Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie) nemen we vanaf 2020 klimaatadaptatie standaard mee bij afwegingen in de ruimtelijke ordening. We verankeren klimaatadaptatie in de omgevingsvisie die in 2022 van kracht is. Binnen het DPRA wordt gewerkt in werkregio’s. Velsen vormt met de gemeenten Bloemendaal, Haarlem, Heemstede en Zandvoort een werkregio. Deze werkregio vraagt in 2022 middelen aan via de Impulsregeling klimaatadaptatie.

Daarnaast dragen we binnen de Metropoolregio Amsterdam bij aan het onderzoek naar vitale en kwetsbare functie. Vitale functies vormen de ruggengraat van de samenleving. Het betreft hoofdfuncties zoals de energievoorziening, de hoofdinfrastructuur en ziekenhuizen. Uitval van deze functies leidt tot maatschappelijke ontwrichting en grote schade en een aantal van dergelijke voorzieningen liggen in de gemeente Velsen.

Ook wordt bij zal de gemeente tijdens het opstellen van het gemeentelijk rioleringsplan opnieuw een risicodialoog voeren met de samenleving. Eerder is dit gebeurd tijdens het opstellen van het Groenstructuurplan.

GreenBiz
De GreenBiz is een samenwerking tussen het bedrijfsleven en de gemeente. Samen dragen we bij aan de energietransitie, een schone leefomgeving en het bereiken van een circulaire economie.
We zetten via de Greenbiz de verduurzaming van de bedrijventerreinen voort. We richten ons op drie pijlers:

• Het opwekken en uitwisselen van duurzame energie: We ondersteunen bedrijven bij de aanschaf van zonnepanelen. Via het lokale energieplatform GreenBiz Energy kunnen deelnemende bedrijven duurzame stroom uitwisselen of aan derden leveren. We stimuleren bedrijven om hieraan deel te nemen.
• Energiebesparing: De gemeente biedt bedrijven energiescans aan. Hiermee krijgen bedrijven inzicht in de mogelijkheden om het bedrijfsgebouw energiezuinig te maken. Voor kantoren draagt dit bij aan het behalen van het verplichte energielabel C per 1 januari 2023. We informeren kantooreigenaren over de labelplicht en stimuleren hen om aan deze plicht te voldoen.
• Circulaire economie: Met afvalscans geven we bedrijven de mogelijkheden aan om minder afval te produceren en grond-, rest- en afvalstromen her te gebruiken. Met de gegevens van de afvalscans brengen we kansrijke grondstoffen in beeld die kunnen worden hergebruikt.

IJmond bereikbaar
Met het programma IJmond bereikbaar stimuleren we inwoners om zich op een duurzame manier te verplaatsen. Ook willen we de gemeente bereikbaar houden. In 2022 werken we verder aan de werkgeversaanpak in combinatie met een gebiedsaanpak gericht op forenzen en bewoners.
De pijlers van de werkgeversaanpak en gebiedsaanpak zijn:

• Flexibel werken: thuiswerken, hybride werken, activity-based werken.
• Slim reizen: buiten de spits reizen, je reis met verschillende duurzame vervoersmiddelen invullen.
• Reizen met zo min mogelijk CO ₂ -uitstoot: lopen, fietsstimulering, OV-gebruik, carpoolen, elektrisch rijden, zuinig rijden (de werkgeversaanpak).

Duurzame mobiliteit bevordert het klimaat en de luchtkwaliteit. In 2022 zetten we sterker in op de werkgeversaanpak zoals in het Programma Gezondheid en Luchtkwaliteit is opgenomen (zie subdoelstelling 1.2.1).

Transitievisie warmte: Opstellen wijkuitvoeringsplannen IJmuiden en Velsen-Noord
Met de Transitievisie Warmte Velsen (vastgesteld door de raad in 2021) geven we inzicht in de totale opgave en kansrijke oplossingen voor de overstap van aardgas naar duurzame verwarmingstechnieken. Daarnaast geeft de TvW een logische volgorde en tempo voor het aardgasvrij maken van de eerste wijken in de gemeente. Met het inzicht in de opgave, werken we verder aan de warmtetransitie in Velsen en het verlagen van onze CO₂-uitstoot.

In 2022 starten we met de uitvoering van de Transitievisie warmte, mits het Rijk hiervoor voldoende geld beschikbaar stelt. Specifiek voor IJmuiden en Velsen-Noord worden in 2022 concrete wijkuitvoeringsplannen (WUP) opgesteld. Het aanleggen van een warmtenet heeft hierbij de voorkeur. We voeren nader onderzoek uit om dat te kunnen realiseren. Goede communicatie en participatie met belanghebbenden zoals de woningbouwcorporaties en inwoners, is belangrijk om tot een gedragen WUP te komen.

KIMO
KIMO is een internationale organisatie die strijdt tegen de vervuiling van zeeën. Wij coördineren samen met Rijkswaterstaat de twee programma’s Visserij voor een Schone Zee en Schone Stranden. Ook gaan wij verder met het Fishing for Litter programma waar de haven van IJmuiden actief bij betrokken is. Ook lobbyt KIMO voor de belangen van de gemeente bij ministeries en andere organisaties. In 2022 organiseren we weer een jaarcongres over een spraakmakend kust-en zeethema.
KIMO’s secretariaat van de 33 aangesloten Nederlandse kustgemeenten is gevestigd in het gebouw van Omgevingsdienst IJmond in Beverwijk. De secretaris onderhoudt nauw contact met gemeente Velsen en wethouder Dinjens die ook voorzitter is van KIMO.