Gericht investeren in de 7 speerpunten

Uitstellen verhoging tarieven gebruik sportaccommodaties
Bij het vaststellen van de Begroting 2021 is een aanvulling opgenomen waarin het verhogen van tarieven voor het gebruik van sportaccommodaties met een jaar is uitgesteld. Omdat de gevolgen van corona langer nadelig zijn voor onze sportverenigingen en andere sportaanbieders willen we het verhogen van tarieven niet per 1 januari 2022 maar per 1 januari 2023 in laten gaan. Hiermee krijgt de sport meer tijd om de negatieve gevolgen van de coronapandemie op te vangen en aan te pakken. Dit uitstel wordt apart in een voorstel bij de begroting ingediend.

Terugdraaien van een deel van de bezuiniging op ontmoeting en vrijwilligerswerk
De gemeente heeft in de periode tussen 2011-2015 structureel circa 30% van de begroting (in totaal € 1,2 miljoen) bezuinigd op het programma Maatschappelijk Zorg. Dit heeft ervoor gezorgd dat het aanbod welzijnswerk voor kwetsbaren en ouderen in onze gemeente flink is verminderd.
Ondertussen willen we als gemeente graag dat er in het kader van transformatie naar Welzijn nieuwe Stijl op een nieuwe manier wordt gewerkt. In het collegeprogramma staat dat we willen dat ouderen langer thuis kunnen blijven wonen, de ondersteuning van ouderen is hierbij van essentieel belang. Ook willen we de sociale cohesie in de wijken vergroten en vrijwilligerswerk stimuleren. Hiervoor hebben we welzijnswerk in de buurthuizen hard nodig. Daarom stellen we voor om de bezuiniging op ontmoetingsactiviteiten en vrijwilligerswerk van Stichting Welzijn Velsen uit de Begroting 2021 voor een bedrag van € 54.000 terug te draaien.

1. Sluiten van het Lokaal Klimaatakkoord

Lokaal klimaatakkoord
Om de doelstellingen uit het Nationaal Klimaatakkoord na te kunnen halen is extra inzet vanuit de gemeente noodzakelijk. Het Lokaal Klimaat Akkoord (LKA) is een instrument om die noodzakelijke versnelling een impuls te geven. Op basis van de door de raad vastgestelde bestuursopdracht (4 maart 2021) en raadsbesluit (29 april 2021) wordt de uitvoering van het LKA voorbereid.

Het Lokaal Klimaatakkoord richt zich primair op CO ₂ -reductie binnen de thema’s bedrijven, mobiliteit en gebouwde omgeving. Het verbindt via een digitaal platform alle initiatieven en acties van inwoners én van instellingen en bedrijven die een grote(re) impact hebben op de te behalen reductie.
Het LKA is daarmee ook ondersteunend aan alle andere projecten en activiteiten binnen het thema energietransitie zoals de Regionale Energie Strategie (RES), de Transitie Visie Warmte (TWV).
Daarnaast heeft elke ton CO ₂ die wordt bespaard of vervangen door duurzame energie ook een positief effect op de luchtkwaliteit in de leefomgeving.

De opzet van het akkoord stoelt op de waarden samenspel, verbinding en gelijkwaardigheid:

• Samenspel - Samenleving voorop plaatsen.
• Verbindend - Geluiden en belangen verbinden.
• Gelijkwaardig - Balans overheid en samenleving gelijkwaardiger.

2. Ontwikkelen van een innovatieve en duurzame economie

Citymarketing
In 2016 zijn we als gemeente met citymarketing gestart, o.a. om het imago van IJmuiden te verbeteren zodat de ambities uit de toekomstvisie gerealiseerd konden worden. Vanaf 2019 zorgt de Stichting Citymarketing Velsen er samen met de citymarketeer voor dat de citymarketingactiviteiten worden uitgevoerd. De resultaten uit de 1 – meting van 2020 laten zien dat we met elkaar op de goede weg zijn. Zo is IJmuiden bekender en zijn meer Haarlemmers en Amsterdammers in IJmuiden geweest. De stichting heeft een groot draagvlak bij betrokkenen en belanghebbenden. Ze zijn erg sterk in het verbinden van partijen en het bevorderen van samenwerking. Ook heeft de stichting laten zien dat ze een belangrijke rol kunnen spelen bij het helpen dempen van de effecten van de maatregelen voor ondernemers tijdens de corona-crisis (Zoals de Ik Koop Lokaal campagnes). In een informatieve sessie van juni is een en ander verder aan u toegelicht, onder andere met een filmpje (zie https://www.youtube.com/watch?v=YbgYMTLgmi0 )

Het budget voor het uitvoeren van de citymarketingactiviteiten was incidenteel. Nu is het moment in principe aangebroken om het subsidiebedrag structureel in de begroting op te nemen. Het subsidiebedrag is de afgelopen jaren al verlaagd van € 200.000 naar € 150.000, met de intentie uiteindelijk € 150.000 structureel in de begroting op te nemen en de afname te compenseren door extra bijdragen van derden. Op die manier wordt citymarketing nog meer iets van de gemeenschap. Gezien de huidige beperkte financiële ruimte stellen we voor om voor het komende jaar € 150.000 incidenteel aan te vragen. Het is bestaand beleid waar echter nog geen structureel budget voor beschikbaar is.

Walstroom
De gemeente wil graag walstroom toepassen voor de schepen van DFDS. In 2021 diende de gemeente hiervoor subsidieaanvragen in bij Europa en het Rijk om een sluitende begroting te krijgen. De gemeente, Omgevingsdienst IJmond (ODIJ) en Zeehaven IJmuiden werken hierin samen. Deze partners communiceren actief met DFDS en KVSA onder andere via de Omgevingstafel Havenkwartier / Oud IJmuiden. Om de begroting rond te krijgen voeren we het geld voor de uitvoering van het programma Gezondheid en Luchtkwaliteit op als cofinanciering.

Het toepassen van walstroom voor schepen bevordert een gezonde leefomgeving en een duurzame ontwikkeling van de scheepvaart. Daarom hebben we deze maatregel opgenomen in het programma Gezondheid en Luchtkwaliteit.

3. Voorkomen van armoede in Velsen

Pilots om armoede te voorkomen
De uitvoering van de armoedevisie krijgt in 2022 een impuls op de volgende onderdelen:

Versterken samenwerking
Een van de doelen die de armoedevisie nastreeft is om de samenwerking te versterken. Binnen dat doel was de ambitie om een alliantie op te richten, deze is opgericht: www.velsen.nl/armoedecoalitie en groeit nog steeds. In 2021 zijn project-ideeën voor de armoedecoalitie opgehaald. Het idee waar de meeste stemmen naar uitgingen is om in samenwerking met de gemeente een campagne op te zetten om armoede en schulden tegen te gaan door storytelling en ervaringsdeskundigen. In 2022 gaan we dit omzetten in een concrete actie.

Wijkgerichte aanpak
Om ‘meer inwoners vroegtijdig in beeld te krijgen worden diverse wijkgerichte projecten genoemd waar geen geld voor is gereserveerd:

• Wijkaanpak IJmuiden en Velsen Noord.
• Beter in Beeld door samenwerking Sociaal Wijkteam.
• Naar inwoners toe: experiment met outreachende aanpak.

Ook worden nieuwe dingen opgepakt namelijk:

• Sleutelpersonen.
• Samenwerken met huisartsen / werkgevers.
• Financieel café.
• Vindplaats van schulden (proactief op huisbezoek wanneer er meerdere betalingsachterstanden op 1 adres zijn geconstateerd).

We willen partijen en aanpakken bij elkaar brengen zodat er minder versnippering is en meer integrale aanpak.

Mobility Mentoring

In de armoedevisie staat dat we een onderzoek naar de kanteling van de dienstverlening gaan doen. De kanteling moet ervoor zorgen dat de hulpvraag van de inwoner centraal staat in plaats van de dienstverlening. Een bekende aanpak om bovenstaande te bereiken is Mobility Mentoring®. Mobility Mentoring® is intellectueel eigendom van Empath. Om de aanpak te mogen gebruiken en uit te dragen moet een vergoeding aan hen worden betaald. Voor dit lidmaatschap en het trainen van ca. 15 personen wordt in 2022 een extra impuls gegeven.

Week van geld
In 2022 gaat de gemeente een lokaal programma maken in aansluiting op de Week van het Geld. Met als doel het lokale aanbod onder de aandacht te brengen bij jongeren en bij ouders van schoolgaande kinderen. De campagne zetten we breder neer in samenwerking met scholen en met maatschappelijke partners en intern met het beleidsveld onderwijs, team schuldhulpverlening. Het programma willen we ontwikkelen in samenwerking met voornoemde partijen maar ideeën die tot de verbeelding spreken zijn:

• Interactieve game / 3D filmpjes waarbij je in de huid kruipt van een jongere die financiële keuzes moet maken.
• Inspring theatershow waarbij je eerst een theaterstuk te zien krijgt en wanneer het stuk opnieuw gespeeld wordt, je in mag springen in de rol van de hoofdpersoon om de situatie om te buigen.
• Vlog voor-, door- en met jongeren / kinderen.
• Escape room.

4. Bouwen aan een effectievere en betaalbare jeugdhulp

Jeugdhulp: Invullen preventiemaatregelen
Extra inzet preventieve hulp jeugd
Het gebruik van en de kosten voor jeugdhulp in Velsen zijn de afgelopen periode toegenomen. De urgentie om de kosten te beheersen en te verlagen is groot. Door extra inzet van CJG-coaches en praktijkondersteuners GGZ jeugd (POH) willen we de laagdrempelige hulp versterken.
We verwachten dat de instroom in zwaardere en duurdere tweedelijnszorg daardoor zal afnemen.

Verbeteren klachtenprocedure sociaal domein
Sinds de overheveling van de Jeugdzorg, Participatie en Wmo naar de gemeente is het college verantwoordelijk voor een goede klachtenafhandeling. Om inwoners met klachten beter te helpen is het wenselijk de communicatie rondom klachtenprocedures en de uitvoering van de klachtenafhandeling, -coördinatie en -monitoring te versterken en te intensiveren.

5. Impuls geven aan woningbouwopgave voor Velsen van de toekomst

Pont tot Park
Het Winkelfonds Velsen bestaat uit een subsidiebudget voor verhuizing naar kansrijke winkelcentra en een subsidie voor het opknappen van winkelgevels, om de kansrijke winkelcentra van Velsen compacter en toekomstbestendiger te maken. Eind 2021 eindigt de inzet van het Winkelfonds. Naar alle waarschijnlijkheid zal het subsidiebudget niet volledig zijn benut aan het eind van dit jaar.

De structurele afname van het aantal winkels in Nederland blijft een feit. Met name het winkelen via internet heeft een grote impact gehad op het fysieke winkelbezoek, met toenemende leegstand in veel winkelcentra als gevolg. Dit geldt in belangrijke mate voor de winkelcentra waar ook niet-dagelijkse boodschappen worden gedaan. Een relatief groot aanbod van niet-dagelijkse artikelen maakt winkelgebieden als IJmuiden centrum en de Kennemerlaan kwetsbaar. Het is daarom noodzakelijk keuzes te maken ten aanzien van de omvang, transformatie en profilering, teneinde deze winkelcentra toekomstbestendiger te maken.

Het onderzoek ‘Toekomstig winkelprogramma IJmuiden centrum’ vormt een bouwsteen voor de gebiedsvisie Pont tot Park. Binnen Pont tot Park wordt de mate van compactheid en transformatie en de wijze waarop de winkelcentra zich (gaan) profileren ten opzichte van elkaar, in samenwerking met de ondernemers in de betreffende winkelcentra bepaald. Het is van groot belang dat deze kwetsbare winkelgebieden toekomstbestendiger worden gemaakt binnen Pont tot Park. Daarom wordt voorgesteld om het mogelijke restant bedrag uit de reserve Winkelfonds Velsen hiervoor te reserveren.

Versnellen woningbouw
Inzet extra capaciteit
Naast de impuls uit de Begroting 2021 kunnen we extra capaciteit inzetten door een samenwerking met het MRA. Deze samenwerking biedt de mogelijkheid om gebruik te maken van de kennis / expertise in de MRA (flexibele schil geheten) en 50% co-financiering bij het inhuren van deze kennis / expertise. Dit geldt bijvoorbeeld voor de projecten d e Schouw in Velsen-Noord, Hofgeesterweg, kustplaats IJmuiden en park Schoonenberg.

Prestatieafspraken: gebiedsgerichte aanpak
De corporaties, huurdersorganisaties en gemeente schreven het afgelopen jaar in de prestatieafspraken op samen verantwoordelijkheid te dragen voor de realisatie van de Woonvisie 2040. Onderdeel daarvan is de beschikbaarheid, omvang en differentiatie binnen de sociale huurwoningvoorraad. Hiervoor is in 2021 onder aanvoering van de woningcorporaties een gezamenlijke, gebiedsgerichte aanpak opgesteld. In 2022 werken we op gebiedsniveau toe naar een pakket van op elkaar afgestemde maatregelen (uitvoeringsprogramma). Hierbij kijken we naar de sociale aanpak, leefomgeving, het woningprogramma en de bestaande voorraad.

Een voorbeeld van een gebiedsgerichte aanpak is het actieplan Velsen-Noord. Dit plan is in de laatste maanden van 2021 opgesteld. In 2022 geven we praktisch vorm aan het plan en starten we met de betrokken partijen met de uitvoering. 

6. Werken aan een aantrekkelijke leefomgeving

Programma Gezondheid en Luchtkwaliteit
Voor het intensiveren van de maatregelen voor de komende 4 jaar heeft de gemeente extra mensen voor de uitvoering nodig. Voor het uitvoeren van de eenmalige uitbreiding van onderzoek naar de luchtkwaliteit bij drukke wegen is incidenteel € 10.000 nodig voor 2022. De IJmondgemeenten betalen deze kosten gezamenlijk. Velsen betaalt jaarlijks gemiddeld € 170.000. Vanwege de lastige financiële situatie van onze gemeente voeren we voor 2022 eerst de maatregelen met de hoogste prioriteit uit. Hiermee brengen wij de bijdrage van Velsen voor 2022 omlaag naar € 70.000 inclusief de genoemde incidentele bijdrage. Samen met de investering voor 2022 voor walstroom van € 43.000 voldoet Velsen aan de afspraken die met ODIJ voor 2022 zijn gemaakt. Voor het jaar 2023 evalueren we de resultaten van 2022 en prioriteren we opnieuw de te nemen maatregelen. We stemmen dit af met Beverwijk en Heemskerk.

Toekomstbestendige schouwburg

De Stadsschouwburg Velsen vervult een centrale schakel in de Velsense culturele basisinfrastructuur. Het college hecht grote waarde aan behoud van de SSV en aan een geschikt en aansprekende cultuuraccommodatie.

De SSV heeft de laatste jaren een transitie doorgemaakt en de bedrijfsvoering op orde gebracht, waardoor de toezichtfunctie teruggeschakeld kan worden van verscherpt toezicht naar basistoezicht. De financiële positie van de SSV blijft echter kwetsbaar. Dit komt omdat de SSV alleen één grote zaal kan exploiteren en omdat de subsidie vanuit de gemeente een aandeel van 37% betreft van de totale exploitatie. De SSV is dan ook afhankelijk van commerciële succesproducties en iedere tegenvaller kan al een negatief resultaat tot gevolg hebben. Daarnaast betaalt de SSV een relatief hoge huur in vergelijking met andere theaters, terwijl het gebouw veel onderhoud behoeft. Om de SSV tot en met de verbouwing aan het pand financieel minder kwetsbaar te maken is het voorstel een bedrag van
€ 90.000 extra beschikbaar te stellen voor subsidie aan de SSV.

Adviseur samenspel / wijkregisseur / pilot wijkinitiatieven

Adviseur samenspel
Zoals elk programma kent het programma Samenspel een einddatum. Gelet op de huidige toegekende budgetten voor het programma zal de beëindiging ultimo 2022 liggen. Met het programma wordt de basis gelegd voor het samenspel met onze omgeving. De opgedane kennis uit het programma en de doorontwikkeling van de professionalisering van het samenspel binnen de gemeentelijke organisatie verdienen het om structureel te worden geborgd in onze organisatie. Door het aantrekken van een adviseur Samenspel kan dit worden gerealiseerd. Daarnaast worden de doelstellingen zoals beschreven in het raadsakkoord Samenspel en het collegeprogramma Velsen komt naar je toe! voor de toekomst geborgd.

Wijkregisseur
Het wijkgericht werken is een manier van werken waarbij in de beleids- en uitvoeringsfase nadrukkelijk van buiten (de samenleving, het gebied, de wijk) naar binnen (de ambtelijke organisatie), vanuit kansen en problemen wordt gekeken en gehandeld. Daarbij wordt er constructief samengewerkt tussen alle partijen die belanghebbend zijn, zowel binnen als buiten de gemeente. Maar nadrukkelijk ook met het maatschappelijk middenveld, het bedrijfsleven, scholen, woningcorporaties, politie en dergelijke.

Pilot wijkinitiatieven
In 2022 wordt gestart met een pilot wijkinitiatieven, waarbij we op zoek gaan naar manieren waarop inwoners zelf verantwoordelijkheid kunnen nemen.

Coördinatie dossier Tata
De ontwikkelingen op het gebied van industrie / Tata in relatie tot gezondheid volgen elkaar snel op. De vraag van de omgeving wordt groter en complexer en dit vraagt extra inzet voor de advisering van het college en het regie voeren op alle actiepunten in de dossier. Wij zetten in op:

• Staalindustrie als motor van economische groei en voor werkgelegenheid
• Een gezonder, duurzamer en veiliger IJmond: de luchtkwaliteit moet verbeteren
• Terugdringen nadelige effecten op de gezondheid van Tata Steel
• Inzet op energietransitie, verduurzaming en reductie van CO ₂ en stikstof
• Inzet van Tata Steel en Den Haag en Brussel om te investeren en ondersteunen / faciliteren

Om deze taken goed uit te kunnen voeren en om vanuit overzicht regie te voeren op alle korte- en langere termijn acties is extra inzet voor een strategisch adviseur / procescoördinator tot (vooralsnog) eind 2022 nodig.

Impuls verkeersveiligheid

Uitwerking van de mobiliteitsagenda
De mobiliteitsagenda Velsen heeft een beleidsagenda tot 2030 en richt zich op 6 thema’s: verduurzaming van mobiliteit, verbeteren verkeersveiligheid, genoeg ruimte voor fietser en voetganger, aantrekkelijk openbaar vervoer, goed functionerende wegen en goede parkeervoorzieningen. Elk jaar worden nieuwe stappen gezet op al deze gebieden. Bij duurzame mobiliteit gebeurt dit deels samen met de andere IJmondgemeenten vanuit het programma IJmond Bereikbaar.

Voor 2022 is het thema verkeersveiligheid een speerpunt. Zo zal voor het tegengaan van sluipverkeer in Velsen-Noord in overleg met wijkplatform Velsen-Noord stapsgewijs worden toegewerkt naar een inrijverbod op de Grote Hout- of Koningsweg in de avondspits (15-18 uur). Het uitgangspunt hierbij is een permanente oplossing met camerahandhaving. Voor het verbeteren van de verkeersveiligheid op de Kanaaldijk wordt op korte termijn een aantal maatregelen gerealiseerd. Op de Kanaaldijk zelf betreft dit het opvullen van de goot. Op het kruispunt met De Geul komt er een ruime middenberm voor overstekende fietsers en worden weggebruikers beter geattendeerd en afgeremd bij het naderen van het kruispunt. Voor de lange termijn is het de bedoeling om toe te werken naar een volledige herinrichting van zowel de Kanaaldijk zelf als het kruispunt met De Geul, zodat er een structureel veilige oplossing komt op deze belangrijke route. Ook wordt werk gemaakt van het realiseren van veilige schoolomgevingen. Naast algemene maatregelen worden in samenspraak met school/ouders en/of leerlingen ook maatregelen per school gerealiseerd.  Daarnaast vindt onderzoek plaats naar de inrichting van zebrapaden.

7. Inzetten op integrale veiligheid

Bezuiniging HALT terugdraaien

Vernieling van een openbare afvalbak, spijbelen of iets stelen uit een winkel zijn voorbeelden van relatief lichte vergrijpen door jongeren. Alles bij elkaar heeft dit toch een flinke maatschappelijke schade tot gevolg. Het kan bovendien het begin zijn van ernstigere vormen van jeugdcriminaliteit. In Velsen speelt Stichting Halt! een belangrijke rol bij het voorkomen van grensoverschrijdend gedrag bij jongeren. Zij geven voorlichtingslessen op basisscholen en middelbare scholen. Bijvoorbeeld over groepsdruk, jeugdoverlast, verboden wapenbezit of vuurwerk. In 2020 heeft er een bezuiniging plaatsgevonden op onze bijdrage aan Stichting Halt!. De gemeente onderkent het cruciale belang van vroegtijdige interventie en preventie. Met de toename van de bijdrage aan Stichting Halt! met € 10.000 in het jaar 2022 wordt de eerdere bezuinigingsmaatregel ongedaan gemaakt.

Pilot Jeugdboa’s

De problematiek rond jeugdoverlast is de afgelopen jaren toegenomen. Dit komt met name doordat we de ‘ogen en oren’ in de wijk missen. Om meer zicht en grip te krijgen is de gemeente sinds 1 april 2021 de pilot Jeugdboa’s gestart. Deze pilot willen we in 2022 voortzetten.
Signalen die jeugdboa’s oppikken op straat, helpen het jeugdnetwerk (Jongerenwerk, Straathoekwerk, politie en de gemeentelijke netwerk-coördinator) in het verkrijgen van inzicht in jeugdgroepen. Deze informatie is van onmisbare waarde om interventies op groeps- en individueel niveau efficiënter in te zetten en jongeren sneller door te verwijzen naar passende hulpverlening. Ook is het jeugdnetwerk met deze informatie in staat om, mede vanuit het oogpunt van preventie, eerder in te grijpen bij jongeren die afglijden naar criminaliteit. Dit is belangrijk, zeker gezien de beperkte politiecapaciteit.

Aanpak ondermijning

De laatste jaren bestaat er een roep om een intensievere inzet op de aanpak van ondermijnende criminaliteit. Deze vorm van criminaliteit vormt een bedreiging voor onze samenleving. Ondermijnende criminaliteit kenmerkt zich door de verwevenheid tussen de onderwereld en de bovenwereld: criminelen maken gebruik van legale structuren voor de uitvoering van hun illegale activiteiten. Wij willen niet dat criminelen het voor het zeggen krijgen. Lokale dienstverleners en politieke ambtsdragers moeten hun werk kunnen doen zonder last te hebben van bedreiging of intimidatie. Wijken en buurten moeten veilig en leefbaar zijn, criminelen mogen ondernemers niet verleiden om voor hen aan de slag te gaan. Daarom probeert gemeente Velsen samen met haar ketenpartners beter zicht te krijgen op ondermijning.
Als onderdeel van deze aanpak is er in 2020 een regisseur Aanpak Ondermijning aangesteld. De middelen van 0,5 fte zijn incidenteel en lopen 2022 af. Wij verlengen deze inzet om zicht te houden op ondermijnende activiteiten.

Bibob-instrumentarium verstevigen en verankeren
Bibob betekent Bevordering integriteitsbeoordelingen door het openbaar bestuur. De Wet Bibob regelt dat de gemeente vergunningen en aanbestedingen mag weigeren of intrekken als er gevaar bestaat dat criminelen daar misbruik van maken.

Verhoudingsgewijs worden er in Velsen minder Bibob-toetsen uitgevoerd dan bij gemeenten van gelijke omvang en / of met een vergelijkbaar risicoprofiel. Beperkte ambtelijke capaciteit voor uitvoering van Bibob-toetsen speelt hierbij een belangrijke rol. Ook het kennis- en expertiseniveau behoeft verbetering. Dit maakt uitvoering van het Bibob-beleid in onze gemeente kwetsbaar. Daarbij komt dat de Rijksoverheid werkt aan een herziening van de Wet Bibob, waardoor dit instrument vaker kan worden toegepast. De hoeveelheid Bibob-onderzoeken neemt daardoor toe. Binnen de huidige formatie kan hieraan onvoldoende uitvoering worden gegeven.

Om een impuls te geven aan het Bibob-instrument wordt in 2022 extra capaciteit beschikbaar gemaakt voor een Bibob-coördinator van 0,66 fte.